مقایسه جامع انواع مدل‌های ChatGPT؛ از GPT-3.5 تا GPT-5

ChatGPT بر پایه مدل‌های مختلف GPT ساخته شده که بسیاری از شما نمی‌دانید دقیقاً چه مدل‌هایی وجود داشته و هر کدام چه تفاوت‌هایی با هم دارند. در این مقاله از موبوگیفت، به‌طور کامل با انواع مدل‌های ChatGPT، ویژگی‌ها و تفاوت‌های آن‌ها آشنا خواهید شد تا انتخاب برای شما آسان‌تر شود. همچنین نکات کاربردی درباره استفاده از نسخه‌های رایگان و پیشرفته، قابلیت‌های چندرسانه‌ای و نحوه خرید اشتراک را می‌آموزید. با مطالعه این مقاله می‌توانید بهترین مدل را متناسب با نیاز خود انتخاب کرده و تجربه‌ای بهینه از انواع مدل های چت جی پی تی داشته باشید.

منظور از انواع مدل‌های ChatGPT چیست و چطور کار می‌کند؟

GPT مخفف Generative Pre-trained Transformer است و به زبان ساده یک مدل هوش مصنوعی در حوزه‌ی پردازش زبان طبیعی محسوب می‌شود. این مدل توانایی تولید متن را دارد و می‌تواند بر اساس اطلاعات دریافتی، پاسخ‌های متنی مناسب و معنادار تولید کند. GPT با تحلیل حجم عظیمی از داده‌های متنی (مانند کتاب‌ها، مقالات و محتوای آنلاین) آموزش دیده و می‌تواند ساختار زبانی، معنی واژه‌ها و ارتباط میان جملات را درک کند. مدل‌های ChatGPT در طول زمان از GPT-1 به‌عنوان نسخه‌ی اولیه تا GPT-5 به‌عنوان پیشرفته‌ترین نسخه‌ی فعلی معرفی شده‌اند. هر چه مدل پیشرفت کند دقت، توانایی و قابلیت‌های بیشتری نسبت به نسخه‌های پیشین ارائه می‌دهد. برای شناخت کامل chat gpt، مزایا، معایب و کاربردهای آن می‌توانید مقاله "چت جی پی تی چیست" را مطالعه کنید.

معرفی انواع مدل‌های چت جی پی تی

نسخه های مختلف ChatGPT وجود دارد که هر کدام برای سطح متفاوتی از نیاز کاربران طراحی شده‌اند. در این قسمت با نسخه‌های رایگان و پیشرفته این سرویس و ویژگی‌های هر یک آشنا شده تا انتخاب مناسبی داشته باشید.

مدل GPT-3.5 یا ChatGPT رایگان

مدل GPT-3.5 به‌عنوان نسخه‌ی پیش‌فرض در سرویس رایگان ChatGPT ارائه شده و برای استفاده‌های عمومی و روزمره بسیار کاربردی است. این مدل قادر است پاسخ‌هایی روان و سریع تولید کند و در پاسخ به نیازهای عادی کاربران مثل پرسش‌وپاسخ، نگارش متن‌های ساده یا کمک‌های آموزشی عملکرد مناسبی دارد.
ویژگی‌های اصلی GPT-3.5 عبارت‌اند از:

• پاسخ‌های سریع و قابل‌قبول: GPT-3.5 می‌تواند در مدت‌زمان کوتاه پاسخ‌هایی واضح و منسجم ارائه دهد. همین موضوع باعث می‌شود تجربه‌ شما برای مکالمات روزمره بدون تاخیر باشد.
• مناسب برای استفاده‌های روزمره و غیرتخصصی: این مدل برای کارهایی مانند پرسش‌های عمومی، نوشتن متن‌های ساده، تمرین زبان و آموزش طراحی شده است. بنابراین نیازهای معمولی کاربران را به‌خوبی پاسخ می‌دهد.
• عدم پشتیبانی از قابلیت‌های پیشرفته: GPT-3.5 در نسخه‌ی رایگان فاقد امکاناتی مانند پردازش تصویر، تحلیل صوت یا استفاده از افزونه‌هاست.

کارآمد برای کاربران عادی: برای کاربرانی که صرفاً به دنبال پاسخ‌های عمومی یا تولید متن‌های ساده هستند، این مدل مناسب است. اما در موضوعات پیچیده‌تر، تخصصی یا تحلیلی، توانایی آن نسبت به نسخه‌های جدیدتر (مانند GPT-4 و GPT-5) محدود می‌باشد.

مدل پیشرفته GPT-4 یا ChatGPT Plus

مدل GPT-4 نسخه‌ای پیشرفته‌تر از GPT-3.5 است که برای استفاده از آن نیاز به خرید اشتراک ChatGPT Plus دارید. این مدل با دقت و توانایی بالاتر در درک متن و تحلیل سوالات، مناسب کاربران حرفه‌ای است.

ویژگی‌های اصلی GPT-4 شامل موارد زیر می‌باشد:

• کیفیت پاسخ بهتر: پاسخ‌ها دقیق‌تر، منسجم‌تر و منطقی‌تر از نسخه‌های قبلی ارائه می‌شوند.
• درک بهتر از زبان و سوالات کاربر: GPT-4 می‌تواند سؤال‌ها و جملات پیچیده را بهتر تحلیل کند و پاسخ مناسب ارائه دهد.
• مناسب برای کاربردهای حرفه‌ای‌تر: این مدل برای برنامه‌نویسی، تولید محتوای پیشرفته، تحلیل داده‌ها و پروژه‌های تخصصی کاربردی است.

محدودیت‌های استفاده از GPT-4 نیز این است که در نسخه‌های اولیه GPT-4 دسترسی به پردازش تصویر و صوت وجود نداشت، اما در نسخه‌های جدیدتر مانند GPT-4o این قابلیت‌ها اضافه شده است. برای دسترسی به مدل GPT-4 و بهره‌مندی از امکانات پیشرفته، لازم است اشتراک ChatGPT Plus را تهیه کنید.

قابلیت‌های پیشرفته مدل GPT-4o

مدل GPT-4o نسخه‌ی بعدی در سرویس ChatGPT Plus است و پیشرفته‌ترین قابلیت‌ها را نسبت به نسخه‌های قبلی ارائه می‌دهد. این مدل برای کاربرانی طراحی شده که به دنبال تجربه‌ای سریع، دقیق و چندرسانه‌ای در استفاده از هوش مصنوعی هستند.

ویژگی‌های اصلی GPT-4o به شرح زیر می‌باشد:

• مدل مولتی‌مدیا (چندحالته): GPT-4o قادر است به صورت همزمان متن، تصویر و صوت را پردازش کند.
• پاسخ‌دهی بسیار سریع: این مدل توانایی ارائه پاسخ‌های روان حتی در مورد مسائل پیچیده را دارد که باعث افزایش عملکرد و سرعت دریافت پاسخ می‌شود.
• توانایی تحلیل تصویر، فایل و صوت: شما می‌توانید محتواهای چندرسانه‌ای مانند تصاویر، فایل‌ها و فایل‌های صوتی را به این مدل ارائه دهید و تحلیل دقیق و کاربردی دریافت کنید.
• درک زبان‌های غیرانگلیسی: GPT-4o توانایی بالایی در درک و پاسخ‌دهی به زبان‌های غیر انگلیسی مانند فارسی دارد و پاسخ‌های بهتری به مخاطبان غیرانگلیسی می‌دهد.
• بهترین تجربه کاربری تا به امروز: ترکیب سرعت، دقت و قابلیت‌های چندرسانه‌ای باعث شده تا این نسخه تجربه‌ای بی‌نظیر و پیشرفته برای شما فراهم کند.

اگر می‌خواهید از مدل پیشرفته GPT-4o استفاده کنید، لازم است اشتراک ChatGPT Plus را خریداری کنید که برای این کار پیشنهاد می‌شود از سایت موبوگیفت اقدام نمایید. خرید  اکانت ChatGPT Plus از موبوگیفت با امنیت بالا، پشتیبانی ۲۴ ساعته، تضمین بهترین قیمت، احراز هویت سریع و تحویل آنی همراه است. علاوه براین با هر خرید از موبوگیفت امتیازی دریافت کرده که این امتیاز قابل تبدیل به کد تخفیف ویژه می‌باشد.

مدل GPT-5 - جدیدترین نسخه

GPT-5 جدیدترین مدل زبانی توسعه‌یافته توسط OpenAI است که در ۷ اوت ۲۰۲۵ به‌صورت رسمی معرفی شد. این نسخه در مقایسه با نسل‌های قبل، با تمرکز بر «تفکر درونی» یا «Thinking» و قابلیت‌های چندمدلی (متن، تصویر و داده‌های پیچیده) طراحی شده است. در حال حاضر GPT-5 هم از طریق ChatGPT و هم از طریق API در دسترس کاربران قرار دارد.

معماری و نحوه عملکرد GPT-5

معماری GPT-5 بر اساس یک سیستم یکپارچه ساخته شده که سه بخش اصلی دارد:

• یک مدل سریع و سبک برای پرسش‌های روزمره و عمومی
• یک مدل تفکر عمیق (GPT-5 Thinking) برای مسائل پیچیده و نیازمند تحلیل،
• یک مسیریاب هوشمند که تشخیص می‌دهد در هر لحظه کدام مدل مناسب‌تر است.

این سیستم به‌صورت خودکار براساس سطح پیچیدگی سؤال، نشانه‌های کاربر یا حتی نوع وظیفه (مثل تحلیل داده یا نوشتن کد) مدل درست را انتخاب می‌کند. اگر هم مصرف کاربر به سقف مشخصی برسد، نسخه‌های کوچک‌تر (Mini/Nano) فعال می‌شوند تا دسترسی قطع نشود.

در محیط ChatGPT، کاربران می‌توانند بین حالت‌های Fast، Thinking و Pro انتخاب کنند. به‌طور مثال، در حالت Thinking امکان پردازش تا ۱۹۶هزار توکن وجود دارد که برای اسناد یا پروژه‌های طولانی بسیار مفید است.

ویژگی‌ها و بهبودهای کلیدی GPT-5

1. افزایش هوش عمومی: این مدل در طیف وسیعی از وظایف—from برنامه‌نویسی و ریاضی گرفته تا نگارش، تحلیل سلامت و پردازش تصویری—عملکرد دقیق‌تر و طبیعی‌تری ارائه می‌دهد. همچنین نرخ پاسخ‌های اشتباه به صورت چشمگیری کاهش یافته و تبعیت از دستورالعمل‌های کاربر بهبود پیدا کرده است.
2. توانمندی‌های برنامه‌نویسی: GPT-5 در آزمون‌های تخصصی کدنویسی رکوردهای جدیدی ثبت کرده است.
3. تفکر عامل‌محور و زنجیره ابزارها: یکی از نقاط قوت GPT-5 توانایی کار با زنجیره‌های طولانی ابزارها است. این مدل می‌تواند به‌طور موازی یا متوالی چندین فراخوانی ابزار را مدیریت کند و در بازیابی اطلاعات از متن‌های طولانی (تا ۲۵۶هزار توکن) دقت بالایی نشان دهد.
4. پردازش چندرسانه‌ای (Multimodal): GPT-5 قادر است علاوه بر متن، تصاویر، نمودارها و داده‌های بصری را هم تحلیل کند. این موضوع آن را برای حوزه‌هایی مثل تحلیل علمی، آموزش و تولید محتوا بسیار ارزشمند می‌سازد.

مقایسه مدل‌های ChatGPT در یک نگاه (جدول مقایسه)

برای انتخاب بهترین نسخه‌ از بین نسخه های مختلف چت جی پی تی، لازم است تفاوت مدل‌های آن را بشناسیم. هر نسل جدید قابلیت‌ها و امکانات بیشتری نسبت به نسل قبلی ارائه کرده و متناسب با نیازهای مختلف کاربران طراحی شده است. در ادامه، یک جدول مقایسه‌ای ساده و خوانا آورده شده که نسخه های مختلف ChatGPT یعنی GPT-3.5، GPT-4 و GPT-4o را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کند.

کدام مدل ChatGPT برای شما مناسب است؟

اگر می‌خواهید از ChatGPT استفاده کنید، انتخاب نسخه‌ی مناسب می‌تواند به بهبود کیفیت کار شما کمک شایانی کند. بسته به نیازتان که استفاده روزمره دارید یا تولید محتوای حرفه‌ای و یا کار با متن، تصویر و صوت مدل‌های مختلفی در دسترس شما قرار می‌گیرد.

• استفاده معمولی؛ GPT-3.5 (رایگان): برای افرادی که صرفاً به دنبال یک دستیار ساده برای کارهای روزمره هستند، نسخه‌ی رایگان GPT-3.5 بهترین انتخاب است. این مدل به‌سرعت پاسخ می‌دهد، مکالمات قابل فهم و قابل‌قبولی هستند و برای پرسش‌های عمومی، نوشتن متن‌های ساده یا ترجمه‌های ساده پیشنهاد می‌شود. به دلیل رایگان بودن، محدودیت‌هایی مانند عدم پشتیبانی از تصویر و صوت دارد، اما برای کاربر عادی کفایت می‌کند.
• تولید محتوا یا تحلیل حرفه‌ای ؛ GPT-4 (نیازمند Plus): برای کاربرانی که نیاز به کیفیت بالاتر دارند، مثلاً نویسندگان، برنامه‌نویسان، دانشجویان یا پژوهشگران مدل GPT-4 انتخاب بهتری است. این نسخه پاسخ‌هایی دقیق‌تر، منطقی‌تر و تحلیلی‌ ارائه می‌دهد و می‌تواند در نگارش مقالات، تولید محتوای تخصصی، رفع اشکال کدنویسی یا تحلیل داده‌های پیچیده بسیار کمک‌کننده باشد.
• تجربه‌ی مولتی‌مدیا (متن + تصویر + صوت)؛ GPT-4o (نیازمند Plus): برای افرادی که به دنبال یک تجربه همه‌جانبه و پیشرفته هستند، GPT-4o بهترین مدل ChatGPT است. این مدل علاوه بر متن، قابلیت تحلیل و تولید تصویر و صوت را هم دارد و می‌تواند فایل‌ها، عکس‌ها و حتی ورودی‌های صوتی را پردازش کند. همچنین سرعت پاسخ‌دهی آن بسیار بالا است و درک زبان‌های غیرانگلیسی مانند فارسی را به‌طور چشمگیری بهبود داده است.
• پیشرفته‌ترین گزینه برای پروژه‌های پیچیده؛ GPT-5 (نسخه Fast و Thinking): جدیدترین نسل ChatGPT یعنی GPT-5 برای کاربرانی طراحی شده که نیاز به تحلیل‌های عمیق‌تر، مدیریت متون بسیار طولانی و کار با داده‌های چندوجهی دارند. در حالت Fast، سرعت پاسخ‌دهی بالاست و برای کارهای روزمره و نیمه‌حرفه‌ای کاربرد دارد. در حالت Thinking، مدل زمان بیشتری صرف می‌کند تا پاسخ‌هایی دقیق‌تر و استدلالی‌تر ارائه دهد. GPT-5 علاوه بر متن، از تصویر و صوت نیز پشتیبانی می‌کند و توانایی تحلیل زنجیره‌ای وظایف و استفاده از چند ابزار به‌صورت همزمان را دارد. این مدل به‌ویژه برای تیم‌های حرفه‌ای، تحلیل‌گران داده، برنامه‌نویسان و سازمان‌هایی که به کیفیت و دقت حداکثری نیاز دارند، بهترین انتخاب است.

جمع بندی؛ کدام نسخه ChatGPT انتخاب بهتری است؟

ChatGPT با مدل‌های متنوع، پاسخگوی نیازهای مختلف کاربران است. به این صورت که GPT-3.5 نسخه رایگان و سریع برای استفاده‌های روزمره و عمومی است. GPT-4 با دقت و کیفیت بالاتر برای تحلیل و تولید محتوای حرفه‌ای استفاده شده و GPT-4o به‌عنوان کامل‌ترین مدل با قابلیت پردازش متن، تصویر و صوت انتخاب می‌شود. در حالی که نسخه‌ی رایگان برای کاربر عادی انتخاب مناسبی است، اگر به دنبال تجربه‌ای کامل‌تر و حرفه‌ای‌تر باشید، بهترین گزینه استفاده از ChatGPT Plus است.